وجین کردن باغچه، راهی برای تکثیر زنبورهای بارور کننده گیاهان ارگانیک

تا فصل بارش تموم نشده، یکسری نکات باغچه داری بگم. همه ما باغچه و گل و گلدان دوست داریم. در حد وسعمون هر قدر که بتونیم اطرافمون گیاه و گل پرورش میدیم، اما همین باغچه، گل و گلدان نکاتی داره که در درازمدت اگر رعایت نکنیم شاهد کم شدن تعداد زنبورهای بارور کننده گیاهان میشیم.

مهمه که علم باغداری رو داشته باشیم. خود من هر روز دانش جدیدی در این زمینه کسب میکنم. یک گیاه جدیدی میبینم و خصوصیات اون رو تو اینترنت جستجو میکنم و از خواصش با خبر میشم. وقتی بدونیم خواص هر گیاه بومی اطرافمون چیه، بهتر میتونیم مدیریتشون کنیم.

در فضای باغچه ای که تا 1000 متر و بیشتر تعریف میشه، مدیریت کاملا دست خودمونه. من اینجا در مورد مدیریت ارگانیک صحبت میکنم.

برای مدیریت ارگانیک خیلی راه ها هست که باید یاد بگیریم، ولی اینجا میخوام از وجین کردن گیاهان علفی بگم.

یک سری گیاهان هستن که ماها معمولا اونها رو مطلوب نمیدونیم رشدشون ادامه پیدا کنه و همون اول که فصل بارندگی هست میخوایم زود از شرشون خلاص بشیم. من لیست سه-چهار تا رو میارم:

1- سلمه (سلمک)

2-جو موشی

3- مرغ (پنجه مرغی)

4- بی تی راخ

از آخر به اول توضیح میدهم (بی تی راخ):

- بی تی راخ و گل قاصدک در دسته گیاهان خارداری قرار دارند که ضد سرطان هستند. بی تی راخ دانه ای داره که خواص آنتی اکسیدانی داره. این گیاه مفید رو کشت میکنند، ولی اگر در میان باغچه ما پیدا شد به دلیل رشد کنترل نشده اش، سعی میکنیم با وجین کردن حذفش کنیم. در این مورد حتما دستکش بپوشید، چون چسب داره و خار داره؛ ساقه، برگ و گل آن چسب داره. گلی شبیه سر شیر داره که به آن کله شیری هم میگویند.

این گیاه خیلی سریع تکثیر میشه و جزو اولین گیاهانی است که در باغچه به بار و گل میشینه. در میان انبوه گیاهان دارویی اگر این گیاه سبز بشه، با خاصیت چسبی که داره، مثل مهاجم عمل میکنه و چه بسا زنبورهای عسل به هم آدرس بدهند که نزدیک محل رشد بی تی راخ نشوند.

در شرایطی که زنبورهای عسل در معرض انقراض قرار دارند، وجود بی تی راخ چندان مطلوب نیست.

- علف بعدی مرغ هست.

 مرغ، و مرغزار فضای وسیعی برای تکثیر نیاز دارند. این گیاه با ریزوم و پهن کردنش روی زمین تکثیر میشه. همین قدر بگم که ریشه ریزومی مرغ میتونه درون ریشه تنومند درخت میوه وارد بشه و از زیر آن را از پا در بیاورد. هر جا مرغ اطراف درختان باغی دیدین، سعی کنید با وجین کردن و قبل از اینکه به فرشی تنومند تبدیل بشه از شرش خلاص بشین، چون با بهم پیچیدن آن، مدیریتش حتی با تراکتور سخته. بذرهای ریزی داره و بهم میپیچه که با تراکتور فقط تکه های آن را جدا میکنیم. کار با تراکتور منجر به حذفشون نمیشه. ضمنا تراکتور ممکنه این وسط چندین گیاه دیگر مطلوبی مثل گل گندمی، کندوهای عسل در میان باغ و غیره را خراب کند، که وجودش برای فضای کوچک توصیه نمیشود.

ضمنا مرغ گل ندارد و زودتر تکثیر شدن آن کمکی به تغذیه زنبورها، قبل از رشد سایر گل های مطلوب نمیکند.

- جو موشی.

 این گیاه رو ممکن است بارها در طبیعت دیده باشین. بخش بالایی آن که مثل خوشه گندم است، هنگام پاییز به لباس ها میچسبد و خارهای آن آزار دهنده است. از نظر آزاردهندگی در فصل خشک، مشابه بی تی راخ است. بی تی راخ تا فصل بهار به راحتی قابل وجین شدن است، ولی در فصل پاییز وجین کردن آن هم دشوار است.

جو موشی را بیشتر درمسیر تردد جک و جانورها میبینیم. جو موشی گل مطلوب زنبورها ندارد، و در تکثیر گیاهان ارگانیک نقش چندانی ندارد. آن را میتوانیم از باغچه حذف کنیم.

- سلمه (سلمک). 

جزو اولین گیاهانی است که با فصل بهار رشد میکند. بذر ریزی دارد و در دسته گیاهان نقره ای قرار دارد. از زیر رنگ آن کمی به قرمزی میزند و خواص خوردنی دارد. آش سلمه شهرت بسیار دارد و خوردن آن یک بار، آن هم در فصل بهار خالی از لطف نیست.

سلمه به چند دلیل از باغچه حذف میشود. یک اینکه اطراف خود آب جمع میکند. این آب منجر به تکثیر حلزون که آب زیادی میخورد میشود. دوم اینکه خیلی سریع رشد میکند و با بذر فراوان خود جای رشد سایر گیاهان که دیرتر تکثیر میشود را میگیرد. حذف این گیاه کمی که ساقه اش کلفت تر شد، به راحتی ممکن نیست و مناسب تغذیه ملخ هاست.

کنترل ملخ، کرم ساقه خوار و سایر آفاتی که در فضای غیر جنگلی، موجود میشوند، از این جهت که چرخه محیط زیست کامل نیست دشوار میشود. ما گیاهانی مثل سلمه را حذف میکنیم تا اجازه بدهیم اگر کفشدوزکی محیط زیست خود را اطراف سلمه در نظر گرفته، از آن به جاهای دیگری مثل درخت برود، و تکثیر شود.

عملیات وجین کردن، و کود دهی هر سال، تا زمانیکه باغچه در یک حد مدیریت شده برسد ادامه می یابد. غفلت از مدیریت آن منجر به ایجاد جنگل نمیشود، و شاید چنین شرایطی کمی کنار خیابان مطلوب باشد:

سایر علف ها مثل ماش وحشی و یا خاکشیر تلخ و غیره نیز، معمولا مطلوب ما نیست و این ها وجین میشوند.